Sự tích trầu cau　　　04/09/2005 ISHI訳
キンマとビンローの実のお話

Ngày xưa, một nhà quan lang họ Cao có hai người con trai hơn nhau một tuổi

昔、古くから役人の仕事を続けている家族がありました。姓をCaoと云い、その家族には一つ違いの二人の息子が居ました。

và giống nhau như in, đến nỗi người ngoài không phân biệt được ai là anh, ai là em.

二人はまるで生き写しのようによく似ていて、他人はどちらが兄か弟か判らないほどでした。

Năm hai anh em mười bảy mười tám tuổi thì cha mẹ đều chết cả.

二人が17歳と18歳になった年、両親が揃ってなくなりました。

Hai anh em vốn đã thương yêu ngau（nhauのまちがいでは?）, nay gặp cảnh hiu quạnh,

二人は元々仲の良い兄弟でしたので、この悲しい出来事に出会って

lại càng yêu thương nhau hơn trước.

以前よりもまして仲良くなりました。
Không còn được cha dạy dỗ cho nữa, hai anh em đến xin học ông đạo sĩ họ Lưu.

もうこれからは父の教えを受けることができなくなりましたから、二人はLưuと云う道士に教えを請うことにしました.

Hai anh em học hành chăm chỉ lại đứng đắn nên được thầy yêu như con.

二人は真面目に学び、その上きちんとした態度でしたので師はわが子のように愛しました

Thầy Lưu có một cô con gái tuổi chừng mười sáu mười bảy, nhan sắc tươi tắn,

Lưu師には16.7歳ほどの美しく明るい娘がありました。

con gái trong vùng không người nào sánh kịp.

この辺りでは、彼女と競える人は一人として居ませんでした。

Trông thấy hai anh em họ Cao vừa đẹp vừa hiền, người con gái đem lòng yêu mến,

ハンサムで優しいCao兄弟に出会って、彼女の心には慕う気持ちが起き、

muốn kén người anh làm chồng, nhưng không biết người nào là anh, người nào là em.
兄を夫にしたいと思いました、しかしどちらが兄か弟なのか判りませんでした。
Một hôm, nhân nhà nấu cháo, người con gái lấy một bát cháo và một đôi đũa mời hai người ăn.

ある日、お粥を炊いたときに、娘は一椀の粥と一組の箸を持ち二人に勧めました。

Thấy người em nhường người anh ăn, người con gái mới nhận được ai là anh, ai là em.

弟が兄に譲るのを見て、彼女は始めてどちらが兄であり、弟であるかが判りました。

Sau đó, người con gái nói với cha mẹ cho phép mình lấy người anh làm chồng.
その後、娘は兄を夫にすることを両親に許しを求めました。
Từ khi người anh có vợ thì thương yêu giữa hai anh em không được thắm thiết nữa.

兄が結婚した後、兄弟の仲の良い関係は前のようにしっくり行かなくなりました。

Người em rất là buồn, nhưng người anh vô tình không để ý đến.
弟はとても寂しかったのですが、兄は無情にもそのことに気がつきませんでした。
Một hôm hai anh em cùng lên nương, tối mịt mới về, người em vào nhà trước;

ある日、二人は一緒に畑仕事に出かけ、暗くなって戻ってきました、弟が先に家に入りました。

chàng vừa bước chân qua ngưỡng cửa thì người chị dâu ở trong buồng chạy ra lầm chàng là chồng mình,vội ôm chầm lấy.

彼が敷居を跨ぐとすぐに、部屋に居た兄嫁が駆け出て来て、彼を夫と間違えた彼女は、すぐに彼に抱きつきました。

Người em liền kêu lên, cả hai đều xấu hổ. Giữa lúc ấy, người anh cũng bước vào nhà.

弟はすぐに大声で叫びました、二人はとても恥ずかしく思いました、その時兄が家に入ってきました。

Từ đấy người anh nghi em có tình ý với vợ mình, càng hững hờ với em hơn trước.
その時以来、兄は弟が自分の妻に好意を持っているのではないかと疑い、弟にもっと冷たくなりました

Một buổi chiều, anh chị đều đi vắng cả,

ある日の午後、兄夫婦は出かけました

người em ngồi một mình nhìn ra khu rừng xa xa, cảm thấy cô quạnh, lại càng buồn tủi, vùng đứng dậy ra đi.

弟は一人座り、遠くの森を眺めていました、孤独でした、寂しさでがっくりしていました、そして立ち上がり出かけました。
Chàng đi, đi mãi cho đến khu rừng phía trước mặt, rồi theo đường mòn đi thẳng vào rừng âm u.

彼は歩きました、歩き続けました、目の前方の森まで歩きました、そして細くなった道をまっすぐに薄暗い森に入っていきました。

Trời bắt đầu tối, trăng đã lên, mà chàng vẫn cứ đi.

空は暗くなり、月が昇りました、それでも彼は歩き続けました。

Đi đến một con suối rộng nước sâu và xanh biếc, chàng không lội qua được, đành ngồi nghỉ bên bờ.

広くて深く青く澄んだ泉に着きました、彼は渡ることができません、岸辺に座り込みました

Chàng khóc thổn thức, tiếng suối reo và cứ reo, át cả tiếng khóc của chàng.

彼は声を詰まらせて泣きました、泉の流れの音が彼の嗚咽の声をかき消しました。

Đêm mỗi lúc một khuya, sương xuống mỗi lúc một nhiều, sương lạnh thấm dần vào da thịt chàng, chàng chết mà vẫn ngồi trơ trơ, biến thành một tảng đá.
夜は刻々更けてきました、時がたつにつれ夜露がかかってきました、冷たい夜露が彼の体を濡らしました、彼は死にました、死んでも動かず座っていました、そして大きな石になりました。

Người anh cùng vợ về nhà, không thấy em đâu, lẳng lặng đi tìm, không nói cho vợ biết.

兄が妻と戻ってきました、弟がどこにも居ません、妻には知らせずにそーと捜しに出かけました。

Theo con đường mòn vào rừng, chàng đi mãi, đi mãi,

細い道に沿って森に入り、彼は歩き続けました、いつまでも歩き続けました、

và sau cùng đến con suối xanh biếc đang chảy cuồn cuộn dưới ánh trăng và không thể lội qua được,

最後に月明かりの下で渦巻いて流れる青い泉に着きました、彼は渡ることができませんでした。

đành ngồi bên bờ suối, tựa mình vào một tảng đá.

彼は泉の岸辺に座り大きな石に寄りかかりました。

Chàng có ngờ đâu chính tảng đá là em mình!

彼はこの大きな石こそが弟だとは思いもよりませんでした。

Sương vẫn xuống đều, sương lạnh rơi lã chã từ cành lá xuống.

夜露が降り続きました、冷たい夜露は木々の枝や葉から降りしきりました。

Chàng rầu rĩ khóc than hồi lâu, ngất đi và chết cứng, biến thành một cây không cành, mọc thẳng bên tảng đá.

彼は嘆き悲しみ長い間泣き続けました、そのうちに意識がなくなり死にました、そして大きな石の側で枝のない木になりました。

Ở nhà, vợ không thấy chồng đâu, vội đi tìm và cũng theo con đường mòn đi vào rừng　thẳm.

家では妻が夫の姿が見えないので、すぐに捜しに出かけました、彼女も細い道に沿って森の奥深く入りました。

Nàng đi mãi, bước thấp bước cao, rồi cuối cùng gặp con suối nước sâu và xanh biếc.

彼女は歩き続けました、よろよろと歩を進めました、そして最後に青々とした深い泉に着きました。

Nàng không còn đi được nữa.

彼女はもうこれ以上進めませんでした。

Nàng ngồi tựa vào gốc cây không cành mọc bên tảng đá, vật mình than khóc.

彼女は座り込み、大きな石の側に立つ枝のない木に寄りかかり、苦しみ悲嘆にくれました。

Nàng có ngờ đâu nàng đã ngồi tựa vào chồng mình và sát đó là em chồng.

彼女は寄りかかっている木が夫であり、そのすぐ側にあるものが夫の弟だとは思いもよりませんでした。

Nàng than khóc, nhưng tiếng suối to hơn cả tiếng than khóc của nàng.

彼女は嘆き泣きました、しかし泉が流れる音は彼女の泣き声より大きかったのです。

Đêm đã ngả dần về sáng, sương xuống càng nhiều, mù mịt cả núi rừng, nàng vật vã khóc than.

夜の帳が降り、夜明けに向かいます、夜露は降りしきり、森全体が暗くなり、彼女は嘆き悲しみ泣きました。

Chưa đầy nửa đêm mà nàng đã mình gầy xác ve, thân mình dài lêu nghêu,

まだ夜半にならないのに、彼女の体は痩せ細りせみの抜け殻のようになり、細長くなりました

biến thành một cây leo quấn chặt lấy cây không cành mọc bên tảng đá.
そして、一本の蔦になり、大きな石の側に立つ枝のない木にしっかりと巻きつきました

Về sau chuyện ấy đến tai mọi người, ai nấy đều thương xót.

その後、人々の耳にその話が伝わると、誰もが彼らを哀れみました。

Một hôm, vua Hùng đi qua chỗ ấy, nhân dân đem chuyện ba người kể lại cho vua nghe và đến xem.

ある日、Hùng帝がその場所を通りかかりました、人々はこの話を帝に語り、帝は見に行くことにしました。

Vua bảo thử lấy lá cây leo và lấy quả ở cái cây không cành nghiền với nhau xem sao, thì thấy mùi vị cay cay.

帝は蔦の葉と枝のない木の実を採り、一緒に潰すよう命じました、少し辛い匂いがしました

Nhai thử, thấy thơm ngon và nhổ nước vào tảng đá thì thấy bãi nước biến dần ra sắc đỏ.

噛んで見ると良い香りで、液を大きな石に吐きかけると液は赤い色に変わりました。

Nhân dân gọi cái cây mọc thẳng kia là cây cau, cây dây leo kia là cây trầu,

人々はその真っ直ぐ立った木をビンロー樹と呼びその蔦をキンマと呼びました。

lại lấy tảng đá ở bên đem về nung cho xốp để ăn với trầu cau, cho miệng thơm, môi đỏ.
そして又、側にあった大きな石を採り、持ち帰り、焼いてふあふあにしビンローの実とキンマの葉と一緒にかみました、そうすると口の中では良い香りが満ち、唇は紅くなりました。

Tình duyên của ba người tuy đã chết mà vẫn keo sơn, thắm thiết, cho nên trong mọi sự gặp gỡ của người Việt Nam, miếng trầu bao giờ cũng là đầu câu chuyện, để bắt đầu mối lương duyên, và khi có lễ nhỏ, lễ lớn, cưới xin, hội hè, tục ăn trầu đã trở nên tục cố hữu của dân tộc Việt Nam.

亡くなった後までもしっかりと結び合った三人の絆でした。ですからベトナム人が出会う時、話の始めはいつもキンマのセットからです、良縁の話の始まりに、また大小のお祭り、結婚式、年中行事の始まりにはキンマのセットを食べるのです。そしてこの習慣はベトナム民族固有の習慣になったのです。